Natuur & Milieu

Nooit zoveel orchideeën gespot bij heemtuin De Höfte

OLDENZAAL - Nooit tevoren waren er in de heemtuin bij natuur- en milieu educatief centrum De Höfte zóveel orchideeën te bewonderen. Ook de wadi´s staan in volle bloei. ´Het beheer door de natuurwerkgroep begint zijn vruchten af te werpen. Er is een zeldzaam stuk natuur ontstaan.´ Dat zegt Henk Nijenhuis, als gepensioneerd ecoloog betrokken bij de tuin. Op zaterdag 15 juni verzorgt hij met plezier een excursie voor belangstellenden.

Met de heemtuin en aansluitend gebied wil de Höfte het Twentse landschap van vroeger met zijn oorspronkelijke flora en fauna laten zien. Waar ooit landbouwgrond was, wisselen stukken bos, heide, akkers, moeras en bronnen elkaar af. Moerasdelen sluiten aan bij droge delen.

De grote stukken schrale vochtige grond zijn ideaal voor wilde orchideeën die er in allerlei paarstinten, zowel gevlekt als ongevlekt, te zien zijn. ´Ze zijn echt groot en hebben lange stelen. Het zijn er onderhand zoveel dat ze steeds meer oprukken richting de sportvelden verderop. We zouden ook graag de welriekende nachtorchis willen hebben. Dat zou hier moeten kunnen.´ En vervolgens: ´Wist je trouwens dat orchis teelbal betekent? In Turkije maken ze er zelfs een zogenaamd lustopwekkend drankje van´, zegt hij lachend. Tijdens zijn rondleiding stuiten we ook al snel op de ouderwetse naar anijs geurende roomse kervel. ´Dit is nu de plant waar de mensen vroeger kruudmoes van maakten´, weet hij.

Op een akkerperceel zien we tussen de rogge korenbloemen, klaprozen kamille en bolderik. ´En we hebben hier in dit gebied zo´n vijftig verschillende soorten gras.´

De heidedelen tonen heide-anjers, brem, jeneverbes, dop- en struikheide. Met de heide gaat het volgens Nijenhuis de goede kant op.

Kikkerconcert
Bij een moerasdeel zien we reusachtige koningsvarens, de valeriaan staat in bloei en we luisteren naar een concert van kwakende bruine en groene kikkers.

Aan de waterkant wijst Nijenhuis op de egelskop en de mattenbies. ´Van die plant vlochten de mensen vroeger matten en manden.´

In het met zwerfkeien bedekte rotsstuk waaieren de pluizen van het paars bloeiende wildemanskruid in de wind. We zien er de steenbreek met zijn fijne kunstige blaadjes en de prachtige tongvaren. Op de arme droge zandgrond wuift zilverhaver, terwijl even verderop drie piepjonge waterhoentjes rondzwemmen. Sommige bronnen in het gebied zijn voedselarm, andere juist voedselrijk. Ze zijn begroeid met planten die zich er thuis voelen. Nijenhuis: ´Zo wordt bijvoorbeeld het teveel aan riet langs waterkant op natuurlijke wijze aangepakt door de ratelaar, een half parasiet die parasiteert op grassen en hier het riet als het ware opeet.´

Overal insecten
En overal wemelt het van de insecten. Het zijn zoveel soorten dat Nijenhuis een hommelachtige die we even volgen zo niet eens thuis kan brengen.

Aansluitend aan de heemtuin verzorgt de Höfte ook een lang stuk gemeentegrond parallel aan de Operalaan. Ook daar overal veel koningsvarens en langs een helder beekloopje zien we de zeldzame zonnedauw, een vleesetend plantje dat insecten vangt. Ook de moeraswolfsklauw die er groeit is zeldzaam. ´Het is een primitieve plant. Ouder zelfs dan varens en mossen.´

Natura 2000
Nijenhuis, die sinds drie jaar in Oldenzaal woont, legt uit dat de heemtuin een feite een stukje Natura 2000 is midden in de stad. Met een plantenrijkdom die je bijna nergens aantreft. In zijn werkzame leven was de vrijwilliger bij de Höfte beheerder van de heemtuin in Hoofddorp en als ecoloog in dienst van de gemeente Haarlemmermeer. Bij goede belangstelling wil hij graag vaker excursies verzorgen. ´Straks in het najaar houden we sowieso een vleermuizenexcursie.´

En hoewel alle excursies altijd gratis zijn wordt een vrije gift voor de Höfte zeer op prijs gesteld. De excursie op 15 juni begint om 13.30 uur.