Algemeen
Grenzen marke Berghuizen en wigbold van Oldenzaal weer in beeld
OLDENZAAL - De werkgroep grensstenen van de Historische Vereniging De Dree Marken heeft op maandag 24 februari de projecten Markestenen Berghuizen en Wigboldpalen Oldenzaal op een symbolische wijze afgesloten. De projecten, die in 2017 zijn gestart, hadden als doel om zowel de binnengrens, tevens de wigboldgrens van Oldenzaal, als de buitengrens van de marke Berghuizen als cultureel erfgoed weer zichtbaar en bereikbaar te maken en natuurlijk ook te behouden voor de toekomst.
De marke Berghuizen lag rondom Oldenzaal en had daarom zowel een binnengrens als een buitengrens. De buitengrens was gemarkeerd met zwerfkeien, de zogenaamde markestenen.
De binnengrens van de marke, de zogenaamde wigboldgrens, was tussen 1818 en 1877 ook de grens van de gemeente Oldenzaal, terwijl Berghuizen vanaf 1818 onderdeel werd van de nieuwe gemeente Losser. In de jaren daarna werd de gemeente Oldenzaal steeds meer vergroot door annexatie van delen van Berghuizen. De wigboldgrens werd vroeger gemarkeerd door de zogenaamde wigboldstenen. Deze stenen moesten iedereen duidelijk maken dat men in een gebied kwam waar het wigboldrecht gold en niet meer het markerecht zoals Berghuizen dat kende.
Bij de buitengrens van Berghuizen heeft de werkgroep aan de hand van oude kaarten en het Lutter Markeboek 49 locaties onderzocht waar mogelijk markestenen zouden kunnen liggen. Op 17 plekken werden originele stenen teruggevonden. Onder meer het Roode Steenken in het Pierikbos, de Steen in de Steenkamp aan de rand van de wijk De Essen en de Duvelssteen aan het Lossers Voetpad. Op de andere 32 locaties zijn met behulp van de gemeente Oldenzaal en een aantal grondeigenaren zoveel mogelijk vervangende stenen gelegd. Bij alle stenen zijn vervolgens informatiebordjes geplaatst.
De wigboldgrens was gemarkeerd door zeven wigboldstenen, die veelal langs de toegangswegen naar de stad Oldenzaal stonden. De Werkgroep Grensstenen heeft deze locaties aan de hand van oude archieven en oude kaarten kunnen vaststellen. Vervolgens zijn hier weer met onder andere hulp van de gemeente Oldenzaal nieuwe wigboldpalen van Bentheimerzandsteen geplaatst. Deze palen zijn wederom van een informatiebordje voorzien.
Naast het plaatsen van stenen en palen heeft de werkgroep fiets- en wandelroutes ontwikkeld, mede in samenwerking met Routenetwerken Twente. Via diverse publicaties, infopanelen en apps is één en ander in woord en beeld vastgelegd en beschikbaar gesteld.
Daarmee zijn de historische grenzen van het Wigbold Oldenzaal en de Marke Berghuizen weer zichtbaar gemaakt en is cultureel erfgoed bereikbaar en beleefbaar geworden. De publicaties die de werkgroep bij deze projecten heeft ontwikkeld, zijn digitaal beschikbaar op de website van de Dree Marken (www.dedreemarken.nl)
Omdat de gemeente Oldenzaal de projecten van de werkgroep zowel financieel als in natura heeft ondersteund, heeft de werkgroep de projecten op 24 februari tijdens een bijeenkomst op het stadhuis samen met de burgemeester van Oldenzaal feestelijk afgesloten.
Op deze informele bijeenkomst waren naast de leden van de werkgroep ook de voorzitter van De Dree Marken en het bestuur van de Vereniging Historisch Oldenzaal aanwezig. Nadat Wilbert Kallenberg als lid van de werkgroep het project nog eens kort op een humoristische wijze had toegelicht, bood Tonnie Bekke, de voorzitter van de werkgroep, aan de burgemeester een replica van een wigboldpaal aan. Daarnaast gaf hij hem de brochure Markestenen Marke Berghuizen, een overzicht, het boekje Loakgang rond Oldenzaal en de folder Wandeling, Fietstocht langs de Wigboldgrens van Oldenzaal.
Dezelfde informatieset werd ook overhandigd aan Ben Keizers, de voorzitter van de Vereniging Historisch Oldenzaal. Na een dankwoord van de burgemeester en een woordje van de voorzitter van de Vereniging Historisch Oldenzaal, waarbij hij uitzag naar toekomstige samenwerkingsprojecten met De Dree Marken, werd de bijeenkomst besloten.
